در انواع مختلف سیستم‌های خودکار، حرکات دقیق و پیوسته اغلب نقش بسیار حیاتی در اجرای عملکردها دارند. این حرکات، سلسله مراتبی از عملیات مهم را شکل می‌دهند. به عنوان مثال، فرض کنید یک ربات با یک بازوی مجهز به یک مدل خاص حرکت می‌کند و این حرکت را به صورت مداوم تکرار می‌کند. در اینجا، یکی از اجزاء اساسی برای موقعیت‌یابی و تعیین میزان جابه‌جایی قطعات مکانیکی، انکودر نامیده می‌شود.

تعریف انکودر
انکودر نوع خاصی از سنسورهاست که اطلاعات موقعیت را جمع‌آوری می‌کند و این اطلاعات را به تجهیزات دیگر منتقل می‌کند. این سنسورها برای تشخیص موقعیت (position)، سرعت (velocity) و جهت چرخش شفت موتور یا تجهیزات متحرک مکانیکی استفاده می‌شوند. انکودرها اطلاعات لازم برای کنترل دقیق سرعت در برخی از کاربردها را فراهم می‌کنند.
کاربردهای انکودر آتونیکس
1. موقعیت‌یابی میز کردان (Rotary Table): برای دقیق تعیین موقعیت یک میز چرخان.
2. برداشتن و درجایی کالاها (Pick and Place): برای جلوگیری از تداخلات و به دقت حرکت کردن و قرار دادن اشیاء.
3. مانیتور ماشین‌آلات: برای کنترل حرکات دقیق در ماشین‌آلات صنعتی.
عملکرد انکودر:
1. به دو صورت خطی و دورانی بر روی شفت الکتروموتور یا قطعه متحرک نصب می‌شود.
2. این سنسور حرکت‌های جسم مورد نظر را به پالس‌های دیجیتال یا آنالوگ منظم تبدیل می‌کند.
3. این پالس‌ها توسط سیستم‌های کنترلی ابزار دقیق مانند پی‌ال‌سی (PLC)، اینورتر یا درایو شمارش و کنترل می‌شوند.
4. پس از رسیدن به تعداد یا مقدار مورد نظر، یک دستور اجرایی صادر می‌شود.